taginaste
De *taghinast > tainast, s. f. sing. lit. ‘aguja’, p. ext. ‘colorante’, p. ext. ‘Echium’.
*t /t/ > č /ʧ/, por palatalización.
Gh·N·S
1. m. ant. Bot. Nombre genérico de varios endemismos botánicos de la familia Echium. Expr. t.: chajinaste, tabinaste, tagina, taginarte, taginasque, taginasta, tahinaste, tainarte, tainasque, tainaste, tajaniste, tajinasque, tajinaste, taxinaste, teginaste, teinaste.
§ «Alli machias con monstrua figura / veyendo ella nudo qualquiera parida / con uso coytino dél era tañida / después de salida la simple criatura / por do le solían cobrir la natura / con el tabinaste que está en los desiertos / y desta manera quedaban muy ciertos / que aquella parida estaría segura» [Díaz Tanco (1531) 1934: 20].
§ «Il loro uestire era coprirsi le parti più sozze del corpo, et bendarsi il capo con una benda tenta di rosso colore, ch’ei cauauano dalle radici d’un albero detto tainaste, dalle quali anco si caua il belletto per le donne» [Torriani (1590, LVIIII: 81v) 1940: 180].
§ «[…] comiam a carne crua por não ter fogo, e agora assada e cozida, depois que o tiveram, ou inventaram fazer com dois paus, um chamado teinaste, que é rijo, e outro tabaiba (de que se faz o visgo), que é brando, roçando um no outro» [Frutuoso (1590, IX) 1966: 76].
§ «Peleaban con baras tostadas, y andaban en carnes, con solos pañetes de cuero pintados. Quando andaban de guerra traian atadas unas vendas por las frentes, deJunco majado texido, teñidas de colorado, y asul, la qual color daban con un arbol que llaman Taxinaste, cuías raíses son coloradas; y con la yerba que se dise pastel, con que dan color asul alos paños» [Abreu (ca. 1590, I, 15) d. 1676: 19v].
§ «[Gomeran Dialect.] Taginaʃte A certain tree. [Shillha, a Dialect of the Libyan tongue.] Taginaʃt, a Palm-tree» [Glas 1764: 174].
§ «Taginaste o tahinaste, s.m. Voz indígena […]» [Álvarez Rixo (ca. 1880) 1992: 122].